Pałac Saski - co to było? co z niego zostało? i co dalej z tym będzie?

Jego początki sięgają roku 1661, kiedy to Jan Andrzej Morsztyn zainicjował jego budowę, uzyskując zgodę od króla Jana Kazimierza na rozebranie części wału Zygmuntowskiego. W 1713 roku król August II Mocny kupuje pałac i rozpoczyna jego rozbudowę – dobudowuje dwa skrzydła od strony placu, a przy okazji tworzy wokół tzw. Oś Saską barokową kompozycję urbanistyczną, od Krakowskiego Przedmieścia do zbiegu ulic Chłodnej i Elektoralnej funkcjonującą do dziś w nieco zmienionej formie. W roku 1837 po ciężkich dla pałacu czasach Powstania Kościuszkowskiego i Listopadowego rozpoczyna się kolejna przebudowa oraz zmiana właściciela – zostaje nim kupiec Jan Skwarcow. Od roku 1862 pałac staje się siedziba rosyjskich władz wojskowych. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości znajduje tu swoje miejsce Sztab Generalny Wojska Polskiego. Po Powstaniu Warszawskim w grudniu 1944r pałac zostaje wysadzony przez okupantów hitlerowskich, przetrwał jedynie fragment kolumnady, pod którą od roku 1925 istnieje po dzień dzisiejszy Grób Nieznanego Żołnierza.

W bieżącym roku rozpoczęło się przywracanie do rzeczywistości nieistniejącego pałacu. Odkryto jego piwnice – widoczne na zdjęciu – pośród nich fragment kaplicy wielkości nie najmniejszego warszawskiego kościoła, a także zbiornik na wodę zbudowany z klinkierowej cegły. Niestety los tych piwnic jest przesądzony – zostaną rozebrane, a na ich miejscu powstanie dwupoziomowy podziemny parking. Być może przetrwa najstarszy fragment piwnic z XVII wieku – jednak zostanie on nadal niedostępny dla zwykłych śmiertelników – mieszkańców i turystów.

A mogło być tak ciekawie …